Procesmatige grondreiniging is een essentiële schakel in het oplossen van (voornamelijk) historische bodemverontreiniging en het geschikt maken van verontreinigde grond voor hoogwaardig hergebruik in de circulaire economie.
Bedrijven die procesmatig grond reinigen spelen een cruciale rol in de circulaire economie, omdat ze bijdragen aan het herwinnen van grondstoffen en de eindverwijdering (storten) van grondstromen minimaliseren.
Bij grondreiniging worden verontreinigingen zoals zware metalen, oliën en chemische stoffen uit verontreinigde grond definitief verwijderd. Dit maakt het mogelijk om de gereinigde grond opnieuw te gebruiken in bouw- en infrastructuurprojecten, in plaats van hiervoor nieuwe grondstoffen te ontginnen.
Nadat er een aantal jaren sprake was van een daling van de hoeveelheid procesmatig gereinigde grond is er sinds 2020 weer sprake van een lichte toename van de hoeveelheid gereinigde grond in Nederland. Dat blijkt uit cijfers die Rijkswaterstaat en de Nederlandse Vereniging van Procesmatige Grondverwerkingsbedrijven (NVPG) jaarlijks gezamenlijk verzamelen.
Voor procesmatige grondreiniging worden verschillende technieken ingezet, zoals thermische, nat-extractieve en biologische grondreiniging. Verontreinigde grond wordt in sommige gevallen ook koud-geïmmobiliseerd, waarbij immobiele verontreinigingen met bindmiddelen worden vastgelegd. Onderstaande grafiek toont per techniek en per jaar de verwerkte hoeveelheden procesmatig verwerkte grond in Nederland. Het volume extractief gereinigde grond neemt sinds 2020 weer licht toe. Voor de hoeveelheid biologisch gereinigde grond en de techniek koude-immobilisatie is sprake van een verdere daling. Een belangrijke reden hiervoor is de afname van het aantal toepassingslocaties voor immobilisaat.
Van belang voor procesmatig reinigen van verontreinigde grond is de afzet van het gereinigde materiaal. Daarom is het van belang dat opdrachtgevers niet alleen hun verontreinigde grond ter reiniging afvoeren, maar ook bereid blijven om gereinigde grond nuttig her te gebruiken in hun projecten. Alleen wanneer afnemers bereid zijn, daar waar mogelijk gereinigde grond, als alternatief te zien voor het gebruik van primair materiaal, is het mogelijk om de gewenste doelen voor de circulaire economie te realiseren.
De NVPG en Rijkswaterstaat inventariseren jaarlijks de hoeveelheid procesmatig gereinigde grond in Nederland. Deze cijfers worden opgenomen in de jaarlijkse rapportage van de Werkgroep Afval Registatie, die aan de Tweede Kamer wordt aangeboden.