Hoe bijzonder is om een innovatieprijs te winnen voor een techniek die al meer dan 30 jaar in Nederland wordt toegepast voor het reinigen van verontreinigde zandige grondsoorten en minerale afvalstoffen. Alleen de naamstelling van de techniek door de firma De Vries & van der Wiel “DEME Hybrid Soilwashing Process” is nieuw, maar het betreft een standaard extractieve reinigingstechniek zoals in Nederland door de leden van de NVPG al meer dan 30 jaar wordt toegepast. De Vries & van der Wiel beschikt in Nederland niet over de bedoelde reinigingsinstallatie. De verwerking wordt uitgevoerd door DEME in België. Om PFAS houdende grond, boven de Nederlandse hergebruiksnorm, in België te reinigen is een export ontheffing nodig. Deze EVOA-ontheffing wordt door IL&T verleend.
De reden dat het reinigen van zandige verontreinigde grond, waarin tevens PFAS-verbindingen boven de Nederlandse hergebruiknorm voorkomen, ligt niet in het feit dat de Nederlandse extractieve grondreinigingsbedrijven hiertoe niet in staat zijn. De oorzaak ligt in het feit dat de Nederlandse overheden (Omgevingsdiensten, Hoogheemraad- en Waterschappen) geen vergunning geven aan deze bedrijven om deze verontreinigde grond te reinigen. Proefreiniging hebben voldoende betrouwbaar aangetoond dat door middel van de bestaande technieken van onze bedrijven de PFAS-verbindingen uit de zandige grond kan worden verwijderd tot ruim onder de hergebruiksnorm. De beoordeling van de reinigbaarheid van grond is voorbehouden aan Rijkswaterstaat Leefomgeving Bodem+. De criteria voor deze beoordeling is afgestemd op de uitgevoerde (praktijk) proefreinigingen uitgevoerd door de leden van de NVPG. De kennis omtrent de mogelijkheden van deze techniek voor reinigen van zandige, PFAS houdende verontreinigde grondsoorten, is bij alle Ministeries en bij de Staatssecretaris bekend.
Was is het meest opmerkelijke aan de toekenning van de Infratech innovatieprijs 2021:
- De jury is heeft geen navraag gedaan bij de Nederlandse Grondreiniging/-bewerkingsbedrijven of bij het bureau van de NVPG. Bouwend Nederland is vertegenwoordigd in alle overlegorganen van de overheid/bedrijfsleven (zoals: Uitvoeringoverleg, stakeholderoverleg, VNO/NCW-overleg) en daarom op de hoogte van het achterwege blijven van de medewerking van de overheid;
- De Vries & van der Wiel stelt dat met behulp van deze techniek PFAS houdende grond gereinigd kan worden tot secundaire grondstoffen. Hierbij wordt voorbijgegaan aan de beperkingen die verbonden zijn aan deze techniek met betrekking tot de textuur van de grond. De techniek is gebaseerd op het wassen van zandige grondsoorten, het afscheiden van de verontreinigde slibfractie en het reinigen van het proceswater. Het gereinigde zand kan opnieuw worden toegepast als grond (conform de Regeling bodemkwaliteit) en het residu waarin de PFAS verbindingen in zijn geconcentreerd (mechanisch ontwaterde slibkoek) dient te worden gestort op een daartoe ingerichte stortplaats. De techniek is beperkt toepasbaar alleen voor verontreinigde zandige grondsoorten en/of minerale afvalstoffen. Van deze beperking wordt geen melding gemaakt;
- De Vries & van der Wiel, in combinatie met TAUW, geeft aan dat de giftige en moeilijk afbreekbare PFAS-verbindingen hiermee definitief uit het milieu zijn verdwenen. Deze conclusie geeft een onjuist beeld van de werkelijkheid. De PFAS-verbindingen worden geconcentreerd in de slibfractie (slibkoek) en deze wordt gestort op een daartoe ingerichte stortplaats. Op het beheer van de stortplaats rust een eeuwigdurende nazorg.
- Aan het storten van residuen, afkomstig van extractieve grondreiniging, zijn door de overheid voorwaarden gesteld in het kader van de vigerende stortverboden. Residuen kunnen alleen aan een erkende stortplaats worden aangeboden indien door Rijkswaterstaat Leefomgeving Bodem+ een verklaring wordt afgegeven van “niet-reinigbaarheid grond”. Daarnaast dient over de gestorte hoeveelheid residu, in Nederland, afvalstoffenbelasting worden afgedragen aan de Belastingdienst. In België is een andere regelgeving van toepassing en behoeft vooralsnog over residuen geen afvalstoffenbelasting te worden afgedragen;
- De Vries & van der Wiel heeft in Nederland nog geen enkele hoeveelheid PFAS houdende grond gereinigd en beschikt ook niet in Nederland over een reinigingsinstallatie. In België gelden voor hergebruik hogere normwaarden van PFAS-verbindingen. Doordat geen afvalstoffenbelasting behoeft te worden afgedragen in België ontstaat een ongelijk speelveld;
- Gelet op de chemische eigenschappen van de PFAS-verbindingen is het niet uitgesloten dat een zeer gering percentage van de PFAS-verbindingen in oplossing zullen gaan in het proceswater. De Nederlandse bedrijven reinigen het proceswater voor hergebruik en alleen in bijzondere situaties (bijvoorbeeld langdurige en hevige regenval) zal een beperkte hoeveelheid gereinigd proceswater worden geloosd op het vuilwaterriool of het oppervlaktewater. De bedrijven hebben aangetoond dat de invloed op de emissie van PFAS-verbindingen op het oppervlaktewater (ontvangende water) minder zal zijn dan 1% van de huidige lozingen door de rioolwaterzuiveringen en chemische industrie;
- In afwijking van afgegeven lozingsvergunningen aan de chemische industrie en de lozingen van de rioolwaterzuiveringen worden door de Hoogheemraad- en Waterschappen aan de reinigingsbedrijven en de stortplaatsen lozingsnormen opgelegd gelijk aan de normen uit de Kader Richtlijn Water. Voor Zeer Zorgwekkende Stoffen (ZZS) liggen de normwaarden zeer laag (in vele gevallen onder de betrouwbare bepalingsgrens). PFAS-verbindingen behoren tot de Zeer Zorgwekkende Stoffen. Het is niet bekend in hoeverre door de Belgische overheid eisen worden gesteld aan de lozing van gereinigd proceswater op het oppervlaktewater.
De leden van de NVPG komen tot de conclusie dat het toekennen van de Infratech innovatieprijs 2021 een totaal verkeerd beeld schept van de werkelijkheid. Teleurstellend is tevens dat de overheid niet anticipeert op de ervaringen en onderzoeksgegevens die door de leden van de NPVG aan de overheid beschikbaar zijn gesteld.
Terug naar het overzicht
